ตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตนเอง: ความดันตกในท่ายืน (Orthostatic Hypotension)

[siritidaphon]

ตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตนเอง: ความดันตกในท่ายืน (Orthostatic Hypotension)

ความดันตกในท่ายืน (Orthostatic Hypotension) คือภาวะที่ความดันโลหิตลดลงอย่างฉับพลันเมื่อมีการเปลี่ยนอิริยาบถจากท่านั่งหรือท่านอนไปเป็นท่ายืน ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ และอาจทำให้เกิดอาการหน้ามืดเป็นลมได้

สาเหตุและกลไกการเกิด

เมื่อเราลุกขึ้นยืน แรงโน้มถ่วงจะดึงเลือดไปรวมกันที่ขาและท้อง ทำให้ปริมาณเลือดที่ไหลเวียนกลับไปที่หัวใจและสมองลดลง ในคนปกติ ร่างกายจะปรับตัวโดยการบีบตัวของหลอดเลือดและหัวใจเต้นเร็วขึ้นเพื่อรักษาระดับความดันโลหิตให้คงที่ แต่ในผู้ที่มีภาวะความดันตกในท่ายืน กลไกการปรับตัวนี้จะทำงานได้ไม่ดีนัก


ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดอาการ

ภาวะขาดน้ำ: เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด เช่น จากการดื่มน้ำไม่เพียงพอ หรือการมีไข้ ท้องเสีย

ผลข้างเคียงของยาบางชนิด: เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาขับปัสสาวะ หรือยาต้านซึมเศร้า

โรคประจำตัวบางอย่าง: เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคทางระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน

อายุที่มากขึ้น: ผู้สูงอายุมีแนวโน้มที่จะเป็นภาวะนี้ได้ง่ายกว่า

การยืนเป็นเวลานาน: โดยเฉพาะในสภาพอากาศร้อน

การดื่มแอลกอฮอล์: ทำให้หลอดเลือดขยายตัวและเกิดภาวะขาดน้ำ


อาการที่พบได้บ่อย

อาการหลัก: เวียนศีรษะ หน้ามืด วิงเวียนคล้ายจะเป็นลม

อาการอื่นๆ: ตามัว อ่อนเพลีย คลื่นไส้ หรือในรายที่รุนแรงอาจหมดสติล้มลงได้


วิธีป้องกันและดูแลตัวเอง

ลุกขึ้นช้าๆ: ค่อยๆ เปลี่ยนอิริยาบถจากท่านอนเป็นท่านั่ง และนั่งพักสักครู่ก่อนจะลุกขึ้นยืน

ดื่มน้ำให้เพียงพอ: รักษาระดับน้ำในร่างกายให้เพียงพอตลอดวัน

หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์: เพราะแอลกอฮอล์ทำให้ร่างกายขาดน้ำและหลอดเลือดขยายตัว

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายที่เหมาะสมจะช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

ปรึกษาแพทย์: หากมีอาการเกิดขึ้นบ่อยครั้ง หรือรุนแรงจนทำให้เป็นลม ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงและปรับการรักษาที่เหมาะสม